NATO powstało w 1949 roku jako odpowiedź na zagrożenie ze strony ZSRR, mając na celu wzajemne bezpieczeństwo członków organizacji. Polska przystąpiła do sojuszu 1 marca 1999 roku, co upamiętniono wydaniem kolekcjonerskiej monety 25 lat później. Moneta „25. rocznica Polski w NATO” symbolizuje te zmiany, przedstawiając nowoczesne uzbrojenie i sylwetki żołnierzy, wykonana jest ze srebra, o nakładzie 10 000 sztuk. Przystąpiła do NATO dążąc do wzmocnienia bezpieczeństwa i integracji z zachodnimi strukturami obronnymi, co wymagało reform demokratycznych i modernizacji wojska. Z biegiem lat NATO rozszerzało się włączając nowe kraje i adaptując się do nowych wyzwań. Agendy NATO wspierają jej działalność w różnych obszarach od komunikacji po cyberbezpieczeństwo.
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego czyli NATO, została założona 4 kwietnia 1949 roku. Celem jej powstania było zapewnienie wspólnej obrony przed zagrożeniem radzieckim. Początkowo składała się z dwunastu krajów: Stanów Zjednoczonych, Kanady, Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch, Belgii, Danii, Portugalii, Holandii, Luksemburga, Islandii i Norwegii. W odpowiedzi na dołączenie Republiki Federalnej Niemiec do NATO w 1955 roku, ZSRR utworzyło Układ Warszawski.
W ciągu zimnej wojny NATO było kluczowym elementem zachodniej strategii obronnej. Rozszerzało się włączając nowe kraje członkowskie takie jak Grecja i Turcja w 1952 roku, a później Hiszpanię w 1982 roku. Po rozpadzie Związku Radzieckiego w 1991 roku NATO przekształciło swoje cele i operacje. W latach 90. XX wieku do NATO zaczęły dołączać byłe komunistyczne kraje Europy Wschodniej. XXI wiek przyniósł dalsze rozszerzenie organizacji o kraje bałtyckie i inne państwa Europy Środkowo-Wschodniej. NATO pozostaje fundamentem transatlantyckiego bezpieczeństwa, adaptując się do nowych wyzwań bezpieczeństwa międzynarodowego.
Agendy NATO to specjalistyczne agencje wspierające działalność Sojuszu. Ułatwiają one realizację zadań i misji NATO. Istnieją różne agendy zajmujące się szerokim zakresem kwestii.
NCI Agency odpowiada za komunikację i informację.
NSPA zarządza wsparciem logistycznym i zakupami.
NAMA zajmuje się zarządzaniem lotnictwem.
NCIA zapewnia wsparcie w zakresie cyberbezpieczeństwa.
NAPMA odpowiada za programy zarządzania przestrzenią powietrzną.
NMIOTC koncentruje się na szkoleniach dotyczących operacji morskich.
JAPCC zajmuje się analizą i promocją współpracy w dziedzinie lotnictwa.
CCDCOE skupia się na cyberobronie.
SACT jest odpowiedzialne za transformację i innowacje w NATO.
Agendy te pomagają Sojuszowi w realizacji jego strategicznych celów.
Polska przystąpiła do NATO 12 marca 1999 roku i stało się to po zakończeniu zimnej wojny. Dążyła do wzmocnienia swojego bezpieczeństwa i chciała odstraszyć potencjalne zagrożenia ze Wschodu. Członkostwo Polski w NATO miało zapewnić gwarancje bezpieczeństwa od USA i sojuszników. Przystąpienie do organizacji oznaczało integrację z zachodnimi strukturami obronnymi. Był to wielki krok ku uniezależnieniu od wpływów Rosji. Polska chciała także wspierać regionalną stabilność, co wiązało się np. z modernizacją i rozwojem wojska polskiego. Poza tym był to element szerszej strategii starania się o członkostwo w Unii Europejskiej.
Aby zostać członkiem NATO Polska musiała przeprowadzić reformy demokratyczne. Zmieniła swoje prawodawstwo, dostosowując je do standardów NATO. Musiała zreformować siły zbrojne, system obronny, wzmocniła kontrolę cywilną nad wojskiem. Poprawiła swoje możliwości obronne i interoperacyjność z NATO. Zobowiązała się do przestrzegania zasad prawa międzynarodowego oraz musiała zwiększyć wydatki na obronność. Rzeczpospolita musiała także przygotować struktury w ten sposób by współpracować z państwami członkowskimi NATO. Przyjęto również gospodarkę rynkową oraz zaangażowano się w dialog i współpracę regionalną.
Srebrna moneta „25. rocznica wstąpienia Polski do NATO” ma nominał 10 zł i została wyemitowana przez NBP 7 marca 2024 roku. Upamiętnia ona ważny moment w historii Polski czyli dołączenie do Sojuszu Północnoatlantyckiego. Symbolizuje polityczne i wojskowe zbliżenie do struktur zachodnich. Na rewersie monety znajdują się sylwetki pięciu żołnierzy Wojska Polskiego, reprezentujących nowoczesne formacje wchodzące w skład NATO oraz symbol NATO.
Awers przedstawia wyposażenie Wojska Polskiego: armato haubicę Krab, wyrzutnię rakietową M142 HIMARS oraz czołg M1A1 Abrams jako podkreślenie modernizacji polskich sił zbrojnych i integrację z siłami sojuszniczymi. Ta srebrna moneta o nominale 10 zł, wykonana ze srebra próby Ag 925, ma średnicę 32 mm i waży 14,14 grama. Jej nakład ograniczono do 10 000 sztuk
Dla zainteresowanych tematyką NATO w Polsce, na pewno ważą będzie inna emisja. W roku przystąpienia Polski do NATO również wydano z tej okazji monety. Okolicznościowe 2 złote Wejście Polski do NATO pojawiło się w obiegu 23 czerwca 1999 roku.
Rewers srebrnej monety w temacie 25. Rocznica Polski w NATO
Awers srebrnej monety w temacie 25. Rocznica Polski w NATO
Rewers okolicznościowej monety 2 zł 1999 - Wejście Polski do NATO
10 zł 100. rocznica utworzenia Banku Polskiego SA to srebrna moneta kolekcjonerska, wyemitowana przez Narodowy Bank Polski w 2024 roku. Moneta została wybita z okazji 100. rocznicy utworzenia Banku Polskiego SA. Moneta jest wykonana z srebra próby Ag999, o masie 31,10 g i średnicy 32 mm.
