Narodowy Bank Polski to jedyny emitent polskiego pieniądza. Regularnie wprowadza do obiegu nie tylko "zwykłe" monety , ale także okolicznościowe i kolekcjonerskie. Najnowszą z nich jest srebrna moneta o nominale 10 zł, poświęcona Jasnej Górze. Moneta ta została wprowadzona do obiegu 27 maja 2025 roku i dołączyła do serii „W Polskę wierzę”. Ma na celu uhonorowanie jednego z najważniejszych miejsc kultu religijnego w kraju.
Spis treści:
- Jasna Góra - Fakty historyczne i rola w dziejach Polski
- Moneta „Jasna Góra - duchowa stolica Polski”
- Dane techniczne monety Jasna Góra
- Wcześniejsze emisje o tematyce religijnej
Jasna Góra - Fakty historyczne i rola w dziejach Polski
Historia Jasnej Góry zaczyna się w 1382 roku, kiedy książę Władysław Opolczyk założył klasztor paulinów w pobliżu Częstochowy. Dwa lata później sprowadził tam obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, który stał się obiektem kultu. W 1388 roku miejsce to zyskało oficjalną nazwę Jasna Góra. W XVII wieku klasztor otoczono potężnymi fortyfikacjami, co odegrało kluczową rolę w jego historii. Klasztor przetrwał oblężenie szwedzkich wojsk w 1655 roku, co było jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Polski i przyczyniło się do wzmocnienia moralnego oporu przeciwko najeźdźcy. To zdarzenie sprawiło, że Jasna Góra zyskała status symbolu obrony wiary i narodu.
W 1656 roku w obliczu zagrożenia, król Jan Kazimierz ogłosił Matkę Bożą Królową Polski. To symboliczne działanie utwierdziło rolę Jasnej Góry jako miejsca o szczególnym znaczeniu dla Polaków. W kolejnych wiekach, zwłaszcza w okresie zaborów sanktuarium było ostoją, do której Polacy masowo pielgrzymowali by podtrzymywać swoją tożsamość. W XX wieku kardynał Stefan Wyszyński oparł na kulcie maryjnym swój program duszpasterski, a papież Jan Paweł II sześciokrotnie odwiedził to sanktuarium podczas swoich pielgrzymek do ojczyzny. Jego wizyty były ogromnym wsparciem dla społeczeństwa, a sama Jasna Góra była często jednym z centralnych punktów jego spotkań z wiernymi. Dziś jest to jeden z najczęściej odwiedzanych obiektów sakralnych, przyciągający miliony pielgrzymów z całego świata.
Moneta „Jasna Góra - duchowa stolica Polski”
Moneta poświęcona Jasnej Górze ma nominalną wartość 10 zł i została wybita ze srebra. Na rewersie monety znajduje się nietypowy motyw - rodzina przedstawiona w stylu przypominającym dziecięcy rysunek. W tle widoczny jest klasztor, co ma za zadanie połączyć motyw religijny z symbolem rodziny.
Na awersie monety umieszczono wizerunek korony Matki Bożej Jasnogórskiej, która została podarowana przez papieża Jana Pawła II. Jest tam również fragment cytatu z historycznego aktu, w którym polscy biskupi w 1920 roku ponowili obranie Matki Bożej Królową Polski.
Dane techniczne monety Jasna Góra
Moneta „Jasna Góra - duchowa stolica Polski” to srebrny krążek, którego nominalna wartość wynosi 10 zł. Moneta została wykonana z srebra o próbie 925/1000 i wybita stemplem lustrzanym z wykorzystaniem druku UV. Jej średnica to 32,00 mm, a masa wynosi 14,14 g. Brzeg (bok) monety jest gładki, a jej nakład jest ograniczony do 9000 sztuk. Projektantem tej monety jest Urszula Walerzak, a produkcją zajęła się Mennica Polska S.A.
-
Nominał: 10 zł
-
Metal: Srebro (Ag 925/1000)
-
Stempel: Lustrzany z drukiem UV
-
Średnica: 32,00 mm
-
Masa: 14,14 g
-
Brzeg (bok): Gładki
-
Nakład: do 9000 sztuk


Rewers i awers monety "Jasna Góra - Duchowa stolica Polski"
Wcześniejsze emisje o tematyce religijnej
NBP regularnie wydaje monety upamiętniające ważne postaci i miejsca związane z religią. Postać Jana Pawła II pojawiała się na nich wielokrotnie, np. monety o nominale 10 000 złotych z 1987 roku, upamiętniającej jego pontyfikat. W 2003 roku NBP wydał monetę z okazji 25. lecia jego pontyfikatu, a w 2005 roku - monetę pośmiertną. NBP wyemitował również monety z okazji beatyfikacji (2011) i kanonizacji (2014) Jana Pawła II.
Tematyka religijna obejmuje też inne postaci i miejsca, jak moneta upamiętniająca 25. rocznicę męczeńskiej śmierci księdza Jerzego Popiełuszki (2009), czy monety z serii "Miasta w Polsce", w której znalazła się Częstochowa z wizerunkiem Jasnej Góry (2009). NBP emitował też monety poświęcone polskim opactwom, jak dawny klasztor Benedyktynów na Świętym Krzyżu (2022) czy Opactwo Benedyktynów w Tyńcu (2024), a także monety upamiętniające pielgrzymki, jak ta z 2011 roku, poświęcona 300-leciu Pielgrzymki Warszawskiej na Jasną Górę.
Emisja monety „Jasna Góra - duchowa stolica Polski” to kolejny przykład na to, jak NBP wykorzystuje swoje uprawnienia do emisji pieniądza, aby upamiętnić ważne dla Polaków miejsca i wydarzenia. Moneta ta, oprócz wartości materialnej, ma na celu przypomnieć o znaczeniu Jasnej Góry i jej roli w historii Polski. Od czasów obrony w 1655 roku, aż po wizyty papieża Jana Pawła II. Dla kolekcjonerów to ciekawe uzupełnienie serii „W Polskę wierzę”, a dla reszty społeczeństwa pretekst, by przyjrzeć się bliżej historii tego wyjątkowego miejsca.
Zobacz również w naszej ofercie
Czytaj również: