Twój koszyk
Nie ma więcej produktów w Twoim koszyku
- Paulina
- Aktualności
- 0 polubienia
Słowo Kolęda wywiązuje się z łacińskiego słowa "calendae" (Kalenda) oznaczającego pierwszy dzień po nowiu wedle rzymskiej tradycji kalendarza księżycowego. Gdy w 45 r. p.n.e. został on zreformowany na zlecenie Juliusza Cezara, dzień zaczął przypadać na Nowy Rok. Obchodzono do odwiedzając się i składając życzenia co z czasem przejęto w niektórych regionach bałkańskich i słowiańskich. Jednocześnie też przejmowano nazwę, która początkowo nie miałą nawiązań do wiary.
Historia kolędowania w Polsce
W Polsce pierwsze wzmianki o kolędowaniu pojawiły się między XIII a XV wiekiem. W zapiskach pojawiły się informacje o poprzebieranych ludziach skrytych za maskami, którzy odwiedzali swoje gospodarstwa. Nie cieszyło się to uznaniem chrześcijańskich władz, gdyż taka celebracja, wypowiadane teksty, śpiewane pieśni i stroje nawiązywały do magii i płodności, w sposób niezgodny z wiarą. Przebieranki służyły do tego, aby odrzucić swoją ludzką postać i stać się kimś jakby z zaświatów z większą mocą sprawczą.
Z czasem jak wiele innych pogańskich zwyczajów i kolędowanie przyjęło się w kulturze chrześcijańskiej. Wymieniano podarki, przebierano się za różne postacie i zwierzęta. Różniło się to często w zależności od regionu. Do najbardziej popularnych wśród kolędników zwierząt zaliczyć można tura, kozła, niedźwiedzia, konia, koguta. W skrócie takie, które kojarzyły się z siłą. Zdarzało się że kolędującym towarzyszyły żywe zwierzęta np. konie. Zaczęto również przygotowywać szopki, w których ukazywano przedstawienia nawiązujące do narodzin Jezusa w stajence czy fragmencie z ewangelii opisującej rzeź niewiniątek na zlecenie króla Heroda. Zaczęto również przygotowywać gwiazdy np. z bibuły, które z czasem łączono z gwiazdą betlejemską. W zależności od regionu pojawiały się takie postacie jak kominiarz na Kaszubach, brodacze na Podlasiu czy dziady, na niektórych terenach Żywiecczyzny. Kolędowanie miało charakter wesoły, niekiedy związany nawet z tańcami i płataniem figli.
Monety polskie związane z kolędowaniem
Obecnie kolędowanie w Polsce obchodzone jest dalej. Czasem są to inicjatywy parafialne, czasem prywatne. Są regiony gdzie pięknie poprzebierane dzieci chodzą z szopką śpiewając kolędy licząc na drobne pieniądze lub słodycze. Zdarza się również, że do drzwi domów pukają muzykanci z instrumentami.
W 5 grudnia 2001 roku Narodowy Bank Polski wydał dwie monety w temacie "Kolędnicy" w serii "Polski Rok Obrzędowy. Pierwsza o nominale 2 złote wykonana jest ze stopu Nordic Gold stemple zwykłym. Ma średnicę 27 mm, a jej masa to 8,15 g. Nakład wyniósł 600 000 sztuk. Na awersie centralnie godło Rzeczpospolitej Polski orzeł biały w koronie, rozdzielający rok emisji 2001 na dwie części. Powyżej półkoliście zapisana nazwa państwa, poniżej nominał "zł 2 zł". Na rewersie na pierwszym planie widać postać przebraną za tura, za nim kolędników gwiazdą na tle kościoła.
Druga to moneta srebrna próby Ag 925 oksydowana z cyrkonią na rewersie wykonana stemplem zwykłym. Jej średnica to 38,61 mm, a waga 28,28 g. Nakład to 55 000 egzemplarzy. Na awersie kościół, jego bramie godło orzeł biały w koronie, nad nim nazwa emitenta Rzeczpospolita Polska, obok nominał 20 zł. Na dole rok emisji 2001. Na rewersie kolędnicy z szopką i z gwiazdą, którą wyróżnia to, że umieszczono na niej cyrkonię. Po bokach gałęzie a w tle kościół.
Rewers srebrnej monety poświęconej kolędowaniu
Awers srebrnej monety poświęconej kolędowaniu
Powiązane artykuły
Emisja okolicznościowa moneta 5 złotych Odkryj Polskę - Zamek w Łańcucie
Zamek w Łańcucie, jeden z ważniejszych zabytków w Polsce, został uwieczniony na nowej monecie okolicznościowej z serii „Odkryj Polskę”. Ta emisja to wyjątkowy sposób na podkreślenie jego historycznego znaczenia i architektonicznego piękna. Moneta stanowi ciekawą propozycję dla kolekcjonerów oraz miłośników polskiego dziedzictwa.
