Twój koszyk
Nie ma więcej produktów w Twoim koszyku
- Paulina
- Aktualności
- 0 polubienia
Słowo Kolęda wywiązuje się z łacińskiego słowa "calendae" (Kalenda) oznaczającego pierwszy dzień po nowiu wedle rzymskiej tradycji kalendarza księżycowego. Gdy w 45 r. p.n.e. został on zreformowany na zlecenie Juliusza Cezara, dzień zaczął przypadać na Nowy Rok. Obchodzono do odwiedzając się i składając życzenia co z czasem przejęto w niektórych regionach bałkańskich i słowiańskich. Jednocześnie też przejmowano nazwę, która początkowo nie miałą nawiązań do wiary.
Historia kolędowania w Polsce
W Polsce pierwsze wzmianki o kolędowaniu pojawiły się między XIII a XV wiekiem. W zapiskach pojawiły się informacje o poprzebieranych ludziach skrytych za maskami, którzy odwiedzali swoje gospodarstwa. Nie cieszyło się to uznaniem chrześcijańskich władz, gdyż taka celebracja, wypowiadane teksty, śpiewane pieśni i stroje nawiązywały do magii i płodności, w sposób niezgodny z wiarą. Przebieranki służyły do tego, aby odrzucić swoją ludzką postać i stać się kimś jakby z zaświatów z większą mocą sprawczą.
Z czasem jak wiele innych pogańskich zwyczajów i kolędowanie przyjęło się w kulturze chrześcijańskiej. Wymieniano podarki, przebierano się za różne postacie i zwierzęta. Różniło się to często w zależności od regionu. Do najbardziej popularnych wśród kolędników zwierząt zaliczyć można tura, kozła, niedźwiedzia, konia, koguta. W skrócie takie, które kojarzyły się z siłą. Zdarzało się że kolędującym towarzyszyły żywe zwierzęta np. konie. Zaczęto również przygotowywać szopki, w których ukazywano przedstawienia nawiązujące do narodzin Jezusa w stajence czy fragmencie z ewangelii opisującej rzeź niewiniątek na zlecenie króla Heroda. Zaczęto również przygotowywać gwiazdy np. z bibuły, które z czasem łączono z gwiazdą betlejemską. W zależności od regionu pojawiały się takie postacie jak kominiarz na Kaszubach, brodacze na Podlasiu czy dziady, na niektórych terenach Żywiecczyzny. Kolędowanie miało charakter wesoły, niekiedy związany nawet z tańcami i płataniem figli.
Monety polskie związane z kolędowaniem
Obecnie kolędowanie w Polsce obchodzone jest dalej. Czasem są to inicjatywy parafialne, czasem prywatne. Są regiony gdzie pięknie poprzebierane dzieci chodzą z szopką śpiewając kolędy licząc na drobne pieniądze lub słodycze. Zdarza się również, że do drzwi domów pukają muzykanci z instrumentami.
W 5 grudnia 2001 roku Narodowy Bank Polski wydał dwie monety w temacie "Kolędnicy" w serii "Polski Rok Obrzędowy. Pierwsza o nominale 2 złote wykonana jest ze stopu Nordic Gold stemple zwykłym. Ma średnicę 27 mm, a jej masa to 8,15 g. Nakład wyniósł 600 000 sztuk. Na awersie centralnie godło Rzeczpospolitej Polski orzeł biały w koronie, rozdzielający rok emisji 2001 na dwie części. Powyżej półkoliście zapisana nazwa państwa, poniżej nominał "zł 2 zł". Na rewersie na pierwszym planie widać postać przebraną za tura, za nim kolędników gwiazdą na tle kościoła.
Druga to moneta srebrna próby Ag 925 oksydowana z cyrkonią na rewersie wykonana stemplem zwykłym. Jej średnica to 38,61 mm, a waga 28,28 g. Nakład to 55 000 egzemplarzy. Na awersie kościół, jego bramie godło orzeł biały w koronie, nad nim nazwa emitenta Rzeczpospolita Polska, obok nominał 20 zł. Na dole rok emisji 2001. Na rewersie kolędnicy z szopką i z gwiazdą, którą wyróżnia to, że umieszczono na niej cyrkonię. Po bokach gałęzie a w tle kościół.
Rewers srebrnej monety poświęconej kolędowaniu
Awers srebrnej monety poświęconej kolędowaniu
Powiązane artykuły
Srebrna moneta 100. rocznica utworzenia Banku Polskiego SA
10 zł 100. rocznica utworzenia Banku Polskiego SA to srebrna moneta kolekcjonerska, wyemitowana przez Narodowy Bank Polski w 2024 roku. Moneta została wybita z okazji 100. rocznicy utworzenia Banku Polskiego SA. Moneta jest wykonana z srebra próby Ag999, o masie 31,10 g i średnicy 32 mm.
