Seria "Polskie banknoty obiegowe" została zainaugurowana przez Narodowy Bank Polski w 2022 roku dla emisji srebrnych, a w 2023 roku dla złotych. Obejmuje emisje monet kolekcjonerskich w złocie i srebrze, które odwzorowują graficznie współczesne polskie banknoty obiegowe. Monety przedstawiają wizerunki władców Polski znane z banknotów zaprojektowanych przez Andrzeja Heidricha - takich jak Mieszko I, Bolesław Chrobry czy Kazimierz Wielki. Ich układ graficzny wiernie nawiązuje do oryginalnych projektów banknotów. W ramach serii ukazały się np. złote monety o nominale 50 zł oraz srebrne o nominale 10 zł. Celem projektu jest ukazanie znaczenia polskiego pieniądza papierowego w nowoczesnej formie menniczej i popularyzacja wiedzy o historii polskiego systemu walutowego. Monety wykonywane są w wysokiej jakości technice bicia stemplem lustrzanym i oferowane w limitowanych nakładach. Seria kierowana jest do kolekcjonerów oraz osób zainteresowanych historią i symboliką polskiego złotego.
Kazimierz III Wielki żyjący w latach 1333–1370, to jeden z najważniejszych reformatorów w historii państwowości polskiej. W okresie jego panowania przeprowadzono reorganizację administracji, ujednolicono prawo, rozbudowano sieć grodów i wzniesiono liczne warownie. Szczególnie znaczący był jego wkład w rozwój gospodarczy kraju oraz wzmocnienie miast królewskich.
Założona z jego inicjatywy Akademia Krakowska była pierwszym uniwersytetem na ziemiach polskich i zapoczątkowała tradycję naukową kontynuowaną przez Uniwersytet Jagielloński. Kazimierz Wielki jako ostatni monarcha z dynastii Piastów jest dziś kojarzony z okresem intensywnej modernizacji państwa. Jego dokonania najłatwiej zapamiętać dzięki popularnemu przysłowiu na jego temat: „Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną”.
Banknot o nominale 50 zł z wizerunkiem Kazimierza III Wielkiego został wprowadzony do obiegu 1 stycznia 1995 roku, w ramach reformy monetarnej i denominacji złotego. Projekt opracował Andrzej Heidrich - grafik odpowiedzialny za większość współczesnych polskich banknotów. Na awersie banknotu umieszczono portret króla na tle gotyckiej architektury, a na rewersie – odcisk jego pieczęci majestatycznej. Do dziś pozostaje jednym z powszechnie używanych środków płatniczych. Banknot uwieczniony na złotej wersji wchodzi w skład serii "Polskie banknoty obiegowe"
Na rewersie złotej monety odwzorowano wizerunek banknotu z Kazimierzem Wielkim. W centralnej części znajduje się portret monarchy w ozdobnym medalionie, otoczony detalami architektonicznymi - gotycką rozetą, koroną, inicjałem K i elementami heraldycznymi. Awers przedstawia orła z pieczęci majestatycznej króla oraz panoramy krakowskiego Kazimierza i samego Krakowa, uzupełnione napisami "CASMIRVS" i "CRACOVIA". Dodatkowo znalazły się tam królewskie insygnia: berło i jabłko. Moneta pełni funkcję zarówno pamiątkową, jak i edukacyjną, popularyzując historię polskiego pieniądza i postaci historycznych.
Złota moneta kolekcjonerska Polskie banknoty obiegowe - Banknot o nominale 50 zł rewers
Złota moneta kolekcjonerska Polskie banknoty obiegowe - Banknot o nominale 50 zł awers
Emisja złotej monety kolekcjonerskiej o nominale 50 złotych, to bardzo rzadka okazja do nabycia tego typu wydania. Zwykle gdy emitowana jest polska moneta złota, w tym samym temacie pojawia się również moneta srebrna.
W 2025 roku przypada setna rocznica zawarcia konkordatu między Stolicą Apostolską a Polską, wydarzenia mającego istotne znaczenie w historii relacji państwo - Kościół. Z tej okazji Narodowy Bank Polski przygotował specjalną emisję srebrnej monety kolekcjonerskiej.
Najnowsza emisja NBP jest jedną z bardziej niezwykłych. To srebrna moneta kolekcjonerska o nominale 50 złotych, dedykowana sztuce medalierskiej i postaci Stanisława Małachowskiego.
