Twój koszyk
Nie ma więcej produktów w Twoim koszyku
Polska to kraj o głęboko zakorzenionej historii, kulturze i tradycji. Posiada wiele wartościowych miejsc i zabytków wartych poznania i odwiedzenia. Jednym z nich jest Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny, który stał się centralnym motywem nowej monety okolicznościowej z serii „Odkryj Polskę”. Jakie jest znaczenie tego wyjątkowego miejsca? Jak wygląda okolicznościowa moneta 5 złotych mu poświęcona?
Czym jest seria odkryj Polskę?
Seria "Odkryj Polskę" jest inicjatywą Narodowego Banku Polskiego, mającą na celu promowanie ważnych wydarzeń, rocznic oraz miejsc związanych z historią i kulturą Polski. Monety o nominale 5 złotych z tej serii emitowane są od 2014 roku, prezentując różnorodne elementy związane z polską historią, kulturą, nauką oraz tradycją. Przedstawiają one zabytki, krajobrazy, symbole i postacie historyczne.
Emisja ta jest kontynuacją wcześniejszej serii monet 2-złotowych, emitowanych w latach 1995–2014. Do dnia dzisiejszego do sprzedaży trafiło 18 monet w ramach serii "Odkryj Polskę", a planowane są kolejne wydania na przyszłość. Pomimo swojego statusu monet obiegowych, ze względu na wartość kolekcjonerską, wiele osób decyduje się na ich zachowanie w swoich zbiorach.
Co wyróżnia zespół klasztorny we wsi Gościkowo Paradyż?
Gościkowo-Paradyż to wieś znajdująca się w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, posiadająca ponad 700-letnią historię związaną z zakonem cystersów. W 1230 roku Mikołaj Bronisz, wojewoda wielkopolski, przekazał zakonnikom z opactwa w Lehninie dziewięć wsi - w tym Gościkowo. Cystersi osiedlili się tam sześć lat później, nadając swojej siedzibie nazwę "Paradisus Matris Dei" (Raj Matki Bożej). Wkrótce rozpoczęli budowę murowanego kościoła i klasztoru, które zostały ukończone w 1288 roku. Ten gotycki kościół konsekrowany w 1397 roku, stanowi jeden z najstarszych i najpiękniejszych zabytków architektury gotyckiej w Polsce.
Klasztor przez wieki był istotnym ośrodkiem życia religijnego, intelektualnego i gospodarczego. Związani z nim byli wybitni uczeni, a najbardziej znanym z nich był Jakub z Paradyża, późniejszy profesor Akademii Krakowskiej. Ponadto, opactwo pełniło istotną rolę polityczną, broniąc polskości tych ziem przed obcymi wpływami. Niestety, wojna trzydziestoletnia zakończyła jego złoty okres, kiedy to został splądrowany i spalony przez wojska brandenburskie i szwedzkie. Odbudowę obiektu umożliwiło wsparcie króla Władysława IV i opata Marka Łętowskiego.
Kolejny pożar w 1722 roku zniszczył znaczną część zabudowań, co spowodowało przebudowę kościoła i nadanie mu cech późnobarokowych. Po rozbiorach Polski Paradyż znalazł się w granicach Prus, a w 1834 roku opactwo zostało zlikwidowane. W latach 1836–1926 budynki pełniły funkcję Królewskiego Katolickiego Seminarium Nauczycielskiego. Po II wojnie światowej przekazano je kościołowi katolickiemu. Obecnie służy jako siedziba Zielonogórsko-Gorzowskiego Wyższego Seminarium Duchownego oraz Sanktuarium Matki Bożej Wychowawczyni Powołań Kapłańskich. Zespół klasztorny Gościkowo-Paradyż jest obecnie wpisany na listę Pomników Historii oraz stanowi część Szlaku Cysterskiego.
Jak wygląda moneta Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny?
Moneta okolicznościowa dedykowana klasztorowi cysterskiemu została wyemitowana 8 listopada 2023 roku. Projektantami są Dobrochna Surajewska (awers) oraz Paweł Pietras (rewers). Moneta o nominale 5 złotych jest bimetaliczna, z zewnętrznym pierścieniem wykonanym z miedzioniklu (MN 25) i wewnętrznym rdzeniem z brązalu (CuAl6Ni2). Jej średnica wynosi 24 mm, a masa 6,54 g.
Na awersie monety znajdują się: nominał 5 złotych, wizerunek orła ustalony dla godła Polski, napis "Rzeczpospolita Polska", rok emisji 2023 i znak mennicy. Natomiast na rewersie monety umieszczono wizerunek kościoła opactwa cysterskiego w Gościkowie-Paradyżu, napis "Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny" oraz herb województwa lubuskiego. Emisja monety wynosi do 1 000 000 sztuk i jest dostępna w Oddziałach Okręgowych NBP oraz w placówkach handlowych. Ta moneta stanowi pamiątkę związana z jednym z najważniejszych zabytków i miejsc kultu w Polsce.
Moneta Odkryj Polskę – Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny rewers
Moneta Odkryj Polskę – Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny awers
Powiązane artykuły
Srebrna moneta 100. rocznica utworzenia Banku Polskiego SA
10 zł 100. rocznica utworzenia Banku Polskiego SA to srebrna moneta kolekcjonerska, wyemitowana przez Narodowy Bank Polski w 2024 roku. Moneta została wybita z okazji 100. rocznicy utworzenia Banku Polskiego SA. Moneta jest wykonana z srebra próby Ag999, o masie 31,10 g i średnicy 32 mm.
