Twój koszyk
Nie ma więcej produktów w Twoim koszyku
Polska to kraj o głęboko zakorzenionej historii, kulturze i tradycji. Posiada wiele wartościowych miejsc i zabytków wartych poznania i odwiedzenia. Jednym z nich jest Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny, który stał się centralnym motywem nowej monety okolicznościowej z serii „Odkryj Polskę”. Jakie jest znaczenie tego wyjątkowego miejsca? Jak wygląda okolicznościowa moneta 5 złotych mu poświęcona?
Czym jest seria odkryj Polskę?
Seria "Odkryj Polskę" jest inicjatywą Narodowego Banku Polskiego, mającą na celu promowanie ważnych wydarzeń, rocznic oraz miejsc związanych z historią i kulturą Polski. Monety o nominale 5 złotych z tej serii emitowane są od 2014 roku, prezentując różnorodne elementy związane z polską historią, kulturą, nauką oraz tradycją. Przedstawiają one zabytki, krajobrazy, symbole i postacie historyczne.
Emisja ta jest kontynuacją wcześniejszej serii monet 2-złotowych, emitowanych w latach 1995–2014. Do dnia dzisiejszego do sprzedaży trafiło 18 monet w ramach serii "Odkryj Polskę", a planowane są kolejne wydania na przyszłość. Pomimo swojego statusu monet obiegowych, ze względu na wartość kolekcjonerską, wiele osób decyduje się na ich zachowanie w swoich zbiorach.
Co wyróżnia zespół klasztorny we wsi Gościkowo Paradyż?
Gościkowo-Paradyż to wieś znajdująca się w województwie lubuskim, w powiecie świebodzińskim, posiadająca ponad 700-letnią historię związaną z zakonem cystersów. W 1230 roku Mikołaj Bronisz, wojewoda wielkopolski, przekazał zakonnikom z opactwa w Lehninie dziewięć wsi - w tym Gościkowo. Cystersi osiedlili się tam sześć lat później, nadając swojej siedzibie nazwę "Paradisus Matris Dei" (Raj Matki Bożej). Wkrótce rozpoczęli budowę murowanego kościoła i klasztoru, które zostały ukończone w 1288 roku. Ten gotycki kościół konsekrowany w 1397 roku, stanowi jeden z najstarszych i najpiękniejszych zabytków architektury gotyckiej w Polsce.
Klasztor przez wieki był istotnym ośrodkiem życia religijnego, intelektualnego i gospodarczego. Związani z nim byli wybitni uczeni, a najbardziej znanym z nich był Jakub z Paradyża, późniejszy profesor Akademii Krakowskiej. Ponadto, opactwo pełniło istotną rolę polityczną, broniąc polskości tych ziem przed obcymi wpływami. Niestety, wojna trzydziestoletnia zakończyła jego złoty okres, kiedy to został splądrowany i spalony przez wojska brandenburskie i szwedzkie. Odbudowę obiektu umożliwiło wsparcie króla Władysława IV i opata Marka Łętowskiego.
Kolejny pożar w 1722 roku zniszczył znaczną część zabudowań, co spowodowało przebudowę kościoła i nadanie mu cech późnobarokowych. Po rozbiorach Polski Paradyż znalazł się w granicach Prus, a w 1834 roku opactwo zostało zlikwidowane. W latach 1836–1926 budynki pełniły funkcję Królewskiego Katolickiego Seminarium Nauczycielskiego. Po II wojnie światowej przekazano je kościołowi katolickiemu. Obecnie służy jako siedziba Zielonogórsko-Gorzowskiego Wyższego Seminarium Duchownego oraz Sanktuarium Matki Bożej Wychowawczyni Powołań Kapłańskich. Zespół klasztorny Gościkowo-Paradyż jest obecnie wpisany na listę Pomników Historii oraz stanowi część Szlaku Cysterskiego.
Jak wygląda moneta Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny?
Moneta okolicznościowa dedykowana klasztorowi cysterskiemu została wyemitowana 8 listopada 2023 roku. Projektantami są Dobrochna Surajewska (awers) oraz Paweł Pietras (rewers). Moneta o nominale 5 złotych jest bimetaliczna, z zewnętrznym pierścieniem wykonanym z miedzioniklu (MN 25) i wewnętrznym rdzeniem z brązalu (CuAl6Ni2). Jej średnica wynosi 24 mm, a masa 6,54 g.
Na awersie monety znajdują się: nominał 5 złotych, wizerunek orła ustalony dla godła Polski, napis "Rzeczpospolita Polska", rok emisji 2023 i znak mennicy. Natomiast na rewersie monety umieszczono wizerunek kościoła opactwa cysterskiego w Gościkowie-Paradyżu, napis "Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny" oraz herb województwa lubuskiego. Emisja monety wynosi do 1 000 000 sztuk i jest dostępna w Oddziałach Okręgowych NBP oraz w placówkach handlowych. Ta moneta stanowi pamiątkę związana z jednym z najważniejszych zabytków i miejsc kultu w Polsce.
Moneta Odkryj Polskę – Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny rewers
Moneta Odkryj Polskę – Gościkowo-Paradyż – pocysterski zespół klasztorny awers
Powiązane artykuły
Emisja okolicznościowa moneta 5 złotych Odkryj Polskę - Zamek w Łańcucie
Zamek w Łańcucie, jeden z ważniejszych zabytków w Polsce, został uwieczniony na nowej monecie okolicznościowej z serii „Odkryj Polskę”. Ta emisja to wyjątkowy sposób na podkreślenie jego historycznego znaczenia i architektonicznego piękna. Moneta stanowi ciekawą propozycję dla kolekcjonerów oraz miłośników polskiego dziedzictwa.
