26 marca 2025 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu dwie monety kolekcjonerskie upamiętniające postać hetmana Stanisława Koniecpolskiego. Był to jeden z najważniejszych dowódców w dziejach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Swoją karierę rozpoczął obok hetmana Żółkiewskiego, a zakończył jako naczelny strateg państwa. Emisja jest częścią serii "Hetmani Rzeczypospolitej", której celem jest uhonorowanie postaci o przełomowym znaczeniu dla historii militarnej Polski oraz przypomnienie wkładu hetmanów w budowę siły zbrojnej państwa. Autorką grafik jest Dobrochna Surajewska.
Hetmani stanowili najwyższe dowództwo wojskowe w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i odgrywali zasadniczą rolę w systemie obronnym państwa. Tytuł hetmana polnego i hetmana wielkiego był nadawany odpowiednio do prowadzenia operacji wojennych w terenie oraz do stałego kierowania armią w czasie pokoju i wojny. W hierarchii wojskowej stali ponad wszystkimi dowódcami z wyjątkiem samego monarchy. Hetmani decydowali o strategii, logistyce, dyslokacjach oddziałów, a także o prowadzeniu kampanii na pograniczach, które były regularnie narażone na najazdy tatarskie, tureckie, moskiewskie i szwedzkie.
Od końca XVI wieku funkcja ta zaczęła się profesjonalizować, a wybitni hetmani jak Jan Zamoyski, Stanisław Żółkiewski czy Stanisław Koniecpolski wprowadzali nowoczesne formy organizacji wojska, wzorowane m.in. na zachodnioeuropejskich systemach wojennych. Hetmani odpowiadali także za rozwój artylerii, budowę twierdz i reformy systemu mobilizacji szlachty. Ich rola nie ograniczała się jedynie do pola bitwy - byli także politykami, doradcami króla i administratorami dużych obszarów kraju. Instytucja hetmańska przetrwała aż do rozbiorów, będąc filarem dawnej polskiej siły zbrojnej.
Stanisław Koniecpolski był jednym z najwybitniejszych dowódców wojskowych Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W wieku 26 lat, dzięki poparciu hetmana Stanisława Żółkiewskiego, został mianowany hetmanem polnym koronnym. Uczestniczył w wyprawie cecorskiej, podczas której trafił do niewoli tureckiej. Po powrocie objął dowództwo nad armią walczącą z Tatarami.
W 1624 roku odnosił zwycięstwo pod Martynowem, skutecznie odpierając najazd. W latach 1626-1629 prowadził kampanię przeciwko Szwedom w Prusach Królewskich, a jego największym sukcesem była bitwa pod Trzcianą, gdzie 27 czerwca 1629 roku rozgromił armię Gustawa II Adolfa.
W 1632 roku otrzymał buławę hetmana wielkiego koronnego, a rok później odnosił kolejne sukcesy militarne: pod Sasowym Rogiem oraz pod Kamieńcem Podolskim. Właśnie tam zastosował nowoczesną taktykę opartą na zintegrowanym użyciu piechoty, artylerii i jazdy. Był inicjatorem rozwoju fortyfikacji polowych i taborów wojennych.
Jego ostatnie wielkie zwycięstwo miało miejsce 30 stycznia 1644 roku pod Ochmatowem, gdzie pokonał Tatarów dowodzonych przez Tuhaj-beja. Zmarł nagle 11 marca 1646 roku. Dla współczesnych jego śmierć była symbolem nadchodzącego kryzysu Rzeczypospolitej.
Złota moneta o nominale 500 zł została wykonana z próby Au 999,9, ma masę 31,10 g i średnicę 32 mm. Charakteryzuje się wysokim reliefem, lustrzanym stemplem oraz gładkim brzegiem. Jej nakład został ograniczony do 1000 sztuk. Moneta srebrna o nominale 10 zł została wybita z próby Ag 999, przy identycznych parametrach fizycznych: 31,10 g, 32 mm, stempel lustrzany, wysoki relief, brzeg gładki. Jej nakład wynosi do 8000 sztuk.
Na rewersie obu monet znajduje się wizerunek Stanisława Koniecpolskiego, natomiast na awersie poza stałymi elementami monet kolekcjonerskich Narodowego Banku Polskiego (orzeł, nominał, napis "Rzeczpospolita Polska", rok emisji) umieszczono buławę oraz herb Pobóg.
Nowe monety kolekcjonerskie z serii "Hetmani Rzeczypospolitej" to starannie zaprojektowane emisje, które oddają hołd jednej z najważniejszych postaci XVII-wiecznej Polski. Stanisław Koniecpolski to symbol skuteczności militarnej, nowoczesnego dowodzenia i lojalności wobec państwa. Monety wyróżniają się wysoką jakością projektu i wykonania, limitowanym nakładem oraz elementami graficznymi nawiązującymi do heraldyki i tradycji wojskowej. Ich emisja wpisuje się w szerszy plan Narodowego Banku Polskiego upamiętniający wybitnych wodzów i historyczne dokonania oręża Rzeczypospolitej.
Portret hetmana Stanisława Koniecpolskiego
Złota moneta o nominale 500 zł w temacie Stanisław Koniecpolski z 2025 roku - awers
Złota moneta o nominale 500 zł w temacie Stanisław Koniecpolski z 2025 roku - rewers
Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu srebrną monetę kolekcjonerską upamiętniającą 3 grosze Księstwa Warszawskiego, ważny symbol odbudowy polskiego mennictwa po rozbiorach. Moneta o nominale 20 zł z serii „Historia monety polskiej” przenosi kolekcjonerów do krótkiego, ale istotnego okresu dziejów, kiedy własny pieniądz oznaczał nadzieję na niepodległość.
